Kost het coronabeleid meer levensjaren dan het oplevert? Deel II
In mijn vorige artikel reageerde ik op de uitspraken die Barbara Baarsma doet op de website van het Artsen Covid Collectief.
Uit mijn berekening bleek dat het coronabeleid niet meer levensjaren kost dan het oplevert. Wel lijkt het alsof het verschil klein is. Maar klopt dat wel? Volgens topeconoom Barbara Baarsma kosten de coronamaatregelen ons allemaal 5 weken van onze levensverwachting, oftewel: we leven allemaal vijf weken korter door de maatregelen. Dat is nogal een stelling. Waar Baarsma deze cijfers op baseert, is niet duidelijk. Ze schrijf hierover:
Daar staat echter een verlies van de trendmatige groei van levensduur tegenover voor de rest van de bevolking. Die wordt normaal gesproken bereikt door betere gezondheidszorg, meer welvaart en nieuwe medicijnen. Deze winst van levensduur is ongeveer vijf weken per jaar. Maar deze winst hadden we vorig jaar niet.
Volgens het CBS is de levensverwachting in 2020 inderdaad gedaald, met veel meer dan 5 weken: maar liefst 0,8 jaar voor mannen, en 0,6 jaar voor vrouwen. Toch denkt het CBS dat de levensverwachting op de lange termijn niet beïnvloed zal worden door de pandemie. Ze schrijven hierover:
De corona-epidemie zal — ondanks de daling in 2020 — de al jaren stijgende lijn in de levensverwachting naar verwachting niet nadelig beïnvloeden. Na eerdere perioden met hoge sterfte, zoals de Spaanse griep en de Tweede Wereldoorlog, was de levensverwachting snel weer terug op het oude niveau.
Betere gezondheidszorg
Baarsma noemt drie redenen waarom de levensverwachting door het coronabeleid zal dalen: slechtere gezondheidszorg, minder welvaart, en minder nieuwe medicijnen. Over het eerste kunnen we kort zijn: dat klopt. In 2020 was de gezondheidszorg erg slecht. Ziekenhuizen waren overvol en veel zorg moest worden uitgesteld. Maar: kwam dat door de coronamaatregelen, of door corona?
Hoe zou het zijn geweest als we geen maatregelen hadden genomen? Dan waren de ziekenhuizen nog veel voller geweest, en was er nog veel meer uitgestelde zorg. De maatregelen hebben dus niet tot slechtere gezondheidszorg geleid.
Een andere optie: dat we coronapatiënten niet meer zouden opnemen in het ziekenhuis. Dan kon alle andere zorg gewoon doorgaan. In die situatie zou de zorg niet achteruit gaan, en misschien zelfs wel vooruit. Probleem is alleen dat artsen een eed hebben afgelegd, zij zullen dus geen patiënten weigeren die hulp nodig hebben. Nog een nadeel: er zouden duizenden, misschien wel tienduizenden mensen onnodig overlijden. Ook niet perse goed voor de levensverwachting…
Meer welvaart
Baarsma impliceert dat we meer welvaart hadden gehad met een ander coronabeleid. Interessante stelling, dit is onderzocht door wetenschappers. En wat bleek? Hoe harder corona aangepakt wordt, hoe beter het is voor de economie.
Gek genoeg blijkt uit onderzoek dat juist landen met strenge maatregelen hogere groeicijfers halen. In de grafiek hiernaast (bron) zie je het verband tussen het aantal coronadoden, en economische groei. Je kan duidelijk een schuine lijn zien die van linksonder naar rechtsboven loopt, dus: hoe minder coronadoden, hoe beter het is voor de economie.
Ik denk dat we moeten concluderen dat het maar zeer de vraag is of we met een ander coronabeleid die 5 weken extra levensverwachting wel gehaald hadden: we hadden dan vermoedelijk nóg meer uitgestelde zorg gehad, en minder economische groei.